— O Mecanismo de Recuperación e Resiliencia (MRR) cumpre o seu segundo aniversario

— España convértese no terceiro país da UE en recibir un terceiro pago con cargo ao MRR

Bruxelas, 27 de febreiro de 2023. A Comisión Europea adoptou hoxe unha Comunicación para marcar o segundo aniversario da creación do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia (MRR), o instrumento crave de NextGenerationEU, o plan de recuperación para Europa, dotado con 800 000 millóns de euros.

A Comunicación fai balance dos resultados concretos logrados ata a data grazas ao dobre impulso sen precedentes do MRR ás reformas e investimentos ecolóxicas e dixitais nos Estados membros. Tamén esboza novas medidas en apoio da execución satisfactoria e continuada dos plans nacionais de recuperación e resiliencia. Os anexos da Comunicación aclaran determinados aspectos técnicos da forma en que a Comisión avalía os progresos dos Estados membros.

A presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, declarou: «O noso plan de recuperación NextGenerationEU converteuse en algo máis que unha resposta vital á pandemia de COVID-19. Dous anos despois da creación do Fondo, xa desembolsamos máis de 140 000 millóns de euros e superado os nosos obxectivos de investimento iniciais para as transicións ecolóxica e dixital».

Contribuir á recuperación tras a pandemia facendo fronte ao mesmo tempo aos novos retos

Desde a súa creación hai dous anos, o MRR tivo un efecto transformador nas economías dos Estados membros, por exemplo, reformas dos sistemas de xustiza civil e penal en Italia e do mercado laboral en España, melloras en materia de vivenda alcanzable en Letonia, fomento dos investimentos en enerxías renovables mariñas en Grecia e dixitalización das escolas e as empresas en Portugal.

Estes cambios están a ser posibles grazas ao deseño único do MRR, que combina os plans nacionais de reformas e investimentos con prioridades e financiamento comúns. Ao examinar os plans de recuperación e resiliencia dos Estados membros, observamos que ao redor de 203 000 millóns de euros da dotación total contribúen a medidas destinadas a reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro en polo menos un 55 % de aquí a 2030. Ao redor de 131 000 millóns de euros contribúen a medidas para transformar dixitalmente as economías e sociedades de Europa. Outros 138 000 millóns de euros destináronse ao gasto e as políticas sociais para a próxima xeración.

Grazas á súa formulación, o MRR está a dirixir un ciclo virtuoso de cambio, no que as reformas presentadas polos Estados membros sintan as bases para os investimentos posteriores previstos nos seus plans de recuperación e resiliencia, ademais das impulsadas por outros fondos da UE, fondos nacionais e, sobre todo, o sector privado. A medio prazo, a Comisión calcula que os investimentos financiados con cargo a NextGenerationEU poderían impulsar o PIB da UE ao redor dun 1,5 % en 2024 e estimular aínda máis a creación de emprego.

O MRR creouse no contexto da crise da COVID-19 para soster a recuperación económica e social dos Estados membros. Foi unha resposta vital á recesión económica provocada pola pandemia. Entre os seus resultados cóntanse reformas e investimentos, a aceleración das transicións ecolóxica e dixital e o aumento da resiliencia xeral da Unión. A aplicación do MRR está a producirse agora nun contexto moi diferente, marcado pola guerra de agresión de Rusia contra Ucraína, a elevada inflación e unha crise enerxética.

Nesta situación que cambia con rapidez, o MRR demostrou ser un instrumento moi áxil, capaz de facer fronte a varios retos novos. Por tanto, segue sendo o elemento central dos nosos esforzos por abordar as prioridades relacionadas coa seguridade enerxética da UE, a competitividade industrial e a transición industrial cara a unha economía sen emisións netas.

Acelerar a aplicación para cumprir as prioridades da UE

Ata a data, a Comisión desembolsou máis de 144 000 millóns de euros con cargo ao MRR, en forma tanto de subvencións (96 000 millóns de euros) como de préstamos (48 000 millóns de euros). Prevense moitos máis desembolsos a medida que avancemos cara á segunda metade da vixencia do MRR. Os Estados membros deben facer todo o posible por aproveitar plenamente as oportunidades que ofrece o MRR e conseguir resultados respectando os prazos prometidos nos seus plans.

Na primavera de 2023, espérase que os Estados membros complementen os seus plans de recuperación e resiliencia con capítulos de REPowerEU para dar unha resposta conxunta á crise enerxética mundial. As reformas e investimentos novas ou ampliadas contempladas nos capítulos, financiadas grazas á capacidade financeira reforzada do MRR por valor de ata 270 000 millóns de euros, permitirán aos Estados membros eliminar rapidamente a dependencia da UE dos combustibles fósiles rusos e acelerar a transición cara a unha enerxía limpa.

As reformas e investimentos impulsadas por REPowerEU, que animamos aos Estados membros a presentar canto antes, tamén contribuirán ás sinerxias previstas no Plan Industrial do Pacto Verde Europeo. Financiarán medidas que promovan a ecoloxización da industria, apoiando proxectos industriais da UE sen emisións netas, incentivando tecnoloxías de vangarda da I + i sen emisións e axudando ás industrias para afrontar os elevados prezos da enerxía, por exemplo, mediante desgravacións fiscais.

España convértese no primeiro país en recibir o terceiro pago do MRR

O 17 de febreiro a Comisión Europea aprobou unha avaliación preliminar positiva para a terceira solicitude de pago de España de 6 000 millóns de euros (importe neto da prefinanciación) en subvencións con cargo ao Mecanismo de Recuperación e Resiliencia (MRR). Deste xeito, tras os dous pagos anteriores recibidos en 2021 e 2022, de 10 000 e 12 mil millóns respectivamente, España convértese no primeiro país da UE en recibir tres pagos a través do MRR.

Cabe lembrar que, España pode recibir ata 164.00€ millóns ata 2026, dos cales, tras a adenda presentada, 77.214€ en subvencións, sendo así o maior beneficiario da UE en subvencións non reembolsables, e pedir ata 84.800€ millóns en préstamos.

Aumentar a transparencia e o compromiso das partes interesadas para mellorar a eficiencia e a previsibilidade

A aplicación acelerada do MRR e a consecución eficiente dos seus obxectivos van acompañadas dun alto nivel de transparencia no funcionamento do Mecanismo. A Comisión sempre se esforza por lograr a máxima transparencia e, a tal fin, creou o cadro de indicadores de recuperación e resiliencia, que facilita información en tempo real sobre os desembolsos e os progresos rexistrados polos Estados membros.

O Regulamento REPowerEU aumenta aínda máis a transparencia ao esixir aos Estados membros que publiquen información sobre os cen maiores destinatarios finais de cada plan nacional. Tamén reforza o papel das partes interesadas, centrándose nos entes locais e rexionais e os interlocutores sociais, especialmente na fase de preparación dos capítulos de REPowerEU.

A Comunicación de hoxe tamén presenta dous instrumentos de execución para engadir previsibilidade e transparencia ao MRR. Nos anexos da Comunicación, a Comisión dá a coñecer o seu marco para avaliar o cumprimento satisfactorio dos fitos e obxectivos á hora de tramitar as solicitudes de pago. Tamén publica o método seguido para determinar o importe que debe suspenderse no caso de que un Estado membro alcance só en parte os fitos e obxectivos relacionados cunha solicitude de pago. Estes instrumentos engádense ás orientacións da Comisión sobre a revisión dos plans no marco de REPowerEU, adoptadas o 1 de febreiro.

Contexto

NextGenerationEU é un instrumento financeiro de resposta para paliar os efectos da crise provocada pola Covid-19 na Unión Europea. Acordado polos 27 en xullo de 2020, conta con 806.900€ millóns, dos cales 723.900€ millóns pertencen ao MRR, 50.600€ millóns aos fondos estruturais e 32.500.000€ distribuídos entre InvestEU, o Fondo de Transición Xusta (FTJ), Horizonte Europa e Desenvolvemento Rural. NextGenerationEU súmase aos 1.211.000€ millóns do orzamento da UE para o período 2021-2027.

O MRR é un mecanismo de apoio financeiro baseado nos resultados obtidos dentro dos plans nacionais deseñados por cada Estado Membro en 2021. Estes plans recollen unha serie de investimentos e reformas ata 2026 cuantificados en forma de fitos e obxectivos, respectivamente. Os pagos a cada Estado Membro limítanse a un máximo de dous por ano e efectúanse unha vez estes demostran cumprir os fitos e obxectivos contidos nos seus respectivos plans. Dentro deste máximo anual, o número de pagos que poida chegar a recibir un Estado membro ata 2026 depende da distribución que faga dos seus fitos, xeralmente aqueles plans nacionais cunha maior concentración de fitos por temática tenden a recibir menos pagos e viceversa.

A Comisión Europea guiou e supervisou a elaboración dos plans nacionais de reforma, pois debían responder as recomendacións dadas en 2019 e 2020 no marco do Semestre Europeo e basearse en seis piares: (1) transición ecolóxica; (2) transformación dixital; (3) cohesión económica, produtividade e competitividade; (4) cohesión social e territorial; (5) resiliencia sanitaria, económica, social e institucional; (6) políticas NextGen. Os principais son a transición verde ou ecolóxica e a transformación dixital, aos cales cada Estado membro debe dedicar mínimo un 37% e un 20% respectivamente. É relevante a inclusión do principio do non significant harm en relación co medio ambiente, debido a que engade un elemento de complexidade á hora de implementar os plans.

Máis información: Comisión Europea