— A Comisión aprobou, en virtude das normas da UE sobre axudas estatais, un proxecto importante de interese común europeo (PIICE) para apoiar a investigación, o desenvolvemento e a primeira utilización industrial de tecnoloxías avanzadas de computación na nube e no bordo por parte de múltiples provedores de toda Europa.

Bruxelas, 5 de decembro de 2023. O proxecto, chamado PIICE de infraestrutura e servizos na nube de nova xeración (IPCEI CIS, polas súas siglas en inglés), foi notificado conxuntamente por sete Estados membro: Alemaña, España, Francia, Hungría, Italia, Países Baixos e Polonia.

Os Estados membro achegarán ata 1 200 millóns de euros de financiamento público, cos que se espera desbloquear 1 400 millóns de euros adicionais en investimentos privados. Como parte deste PIICE, 19 empresas, entre as que figuran pequenas e medianas empresas (pemes), levarán a cabo 19 proxectos moi innovadores.

IPCEI CIS

Este é o primeiro PIICE no ámbito da computación na nube e no bordo. Refírese ao desenvolvemento do primeiro ecosistema europeo de tratamento de datos interoperable e de acceso aberto ao longo da continuidade da nube ata o bordo por parte de múltiples provedores.

Desenvolverá capacidades de tratamento de datos, programas informáticos e ferramentas de intercambio de datos que faciliten tecnoloxías de tratamento distribuído de datos na nube e no bordo federadas, fiables e eficientes desde o punto de vista enerxético, así como os servizos conexos. A innovación que ofrece IPCEI CIS ofrecerá un novo abanico de posibilidades ás empresas e os cidadáns europeos, o que impulsará a transición dixital e ecolóxica en Europa.

As empresas participantes desenvolverán un programa informático de código aberto que permitirá servizos en tempo real e de baixa latencia (uns milisegundos) mediante recursos informáticos distribuídos próximos aos usuarios, reducindo así a necesidade de transmitir grandes volumes de datos a servidores na nube centralizados. Os distintos proxectos abarcan toda a continuidade da nube ata o bordo, desde a capa básica de programas informáticos ata as aplicacións sectoriais.

Estes proxectos teñen por obxecto facilitar a transición dixital e ecolóxica mediante o seguinte:

1. oferta de programas informáticos que desenvolvan as capacidades necesarias relacionadas coa infraestrutura para construír as capas básicas da pila da nube ata o bordo;
2. desenvolvemento dunha arquitectura común de referencia que sirva de modelo para a creación e o funcionamento dun sistema na nube e no bordo;
3. desenvolvemento dun conxunto de servizos avanzados na nube e no bordo que poidan utilizarse sen solucións de continuidade a través das redes de provedores;
4. desenvolvemento de elementos sectoriais (por exemplo, nos sectores enerxético, sanitario e marítimo).

As fases de investigación, desenvolvemento e primeira utilización industrial produciranse entre 2023 e 2031, con prazos que variarán en función do proxecto e das empresas participantes. Cabe esperar un primeiro resultado novo do PIICE (unha infraestrutura de referencia de código aberto) cara a finais de 2027.

Espérase que durante estas fases créense polo menos mil postos de traballo de alta cualificación directos e indirectos, e moitos máis na fase de comercialización.

Avaliación da Comisión

A Comisión avaliou o proxecto proposto en virtude das normas sobre axudas estatais da UE, máis especificamente da súa Comunicación sobre os proxectos importantes de interese común europeo («Comunicación PIICE»).

Se iniciativas privadas de apoio á innovación de vangarda non se materializan debido aos grandes riscos de tal proxectos, as normas dos PIICE permiten aos Estados membro cubrir entre todos o déficit para superar esas importantes deficiencias do mercado. Ao mesmo tempo, as normas dos PIICE garanten que a economía da UE en xeral benefíciese dos investimentos subvencionados e limitan as posibles distorzas da competencia.

A Comisión chegou á conclusión de que o PIICE cumpre as condicións esixidas establecidas na súa Comunicación e que se axusta ás normas sobre axudas estatais. En particular, a Comisión chegou ás conclusións seguintes:

• IPCEI CIS contribúe directamente á consecución de varios obxectivos da UE dunha economía dixital, máis ecolóxica, máis segura, resiliente e soberana, tal como se establecen en iniciativas políticas fundamentais da UE, tales como a Década Dixital de Europa, o Pacto Verde Europeo, a Estratexia Europea de Datos e o Compás Dixital 2030.
• Os 19 proxectos que forman parte do PIICE son moi ambiciosos, xa que o seu obxectivo é desenvolver tecnoloxías pioneiras que vaian máis aló do estado actual da técnica a escala mundial e permitirán grandes avances nas tecnoloxías de tratamento de datos.
• O PIICE tamén conleva riscos tecnolóxicos e financeiros considerables. Por tanto, as axudas públicas son necesarias para ofrecer incentivos ás empresas a fin de que leven a cabo os seus distintos proxectos.
• As axudas ás distintas empresas limítanse ao que é necesario e proporcionado e non falsean indebidamente a competencia. En particular, a Comisión verificou que os importes máximos de axuda previstos totais están en consonancia cos custos subvencionables dos proxectos e os seus déficits de financiamento. Ademais, se proxectos que reciban cuantiosas axudas acaban sendo moi frutíferos e xeran ingresos netos adicionais, as empresas devolverán parte da axuda recibida aos Estados membro correspondentes (mecanismo de reembolso).
• Este PIICE producirá importantes efectos indirectos positivos para as empresas non participantes, os competidores e os usuarios finais de toda Europa. As empresas participantes compartirán amplamente os resultados e os coñecementos derivados do proxecto coa industria e a comunidade científica europeas, máis aló das empresas e os países participantes no PIICE. En concreto, os participantes:
  • máis aló das súas prácticas e modelos de negocio habituais en materia de programas informáticos de código aberto, concederán licenzas de programas informáticos de código aberto permisivas e non restritivas a calquera parte interesada, e colaborarán activamente coas comunidades de código aberto e contribuirán ao seu desenvolvemento;
  • concederán acceso ás partes interesadas como mínimo ao 20% da capacidade dos nodos de proximidade e dos laboratorios empregados nos seus proxectos;
  • estenderán as tecnoloxías desenvolvidas a outros sectores económicos;
  • impartirán cursos específicos, producirán materiais técnicos independentes e participarán en conferencias, publicacións e asociacións con universidades e organizacións de investigación;
  • concederán licenzas de dereitos de propiedade intelectual en condicións xustas, razoables e non discriminatorias.

Financiamento, participantes e estrutura do PIICE

O PIICE abarca 19 proxectos de 19 empresas. Estes participantes directos cooperarán estreitamente para desenvolver xuntos unha primeira continuidade da nube ao bordo que sexa paneuropea e interoperable e teña múltiples provedores.

No gráfico que figura a continuación preséntase a estrutura xeral de IPCEI CIS, incluídas as distintas liñas de traballo:

Os 19 proxectos forman parte do ecosistema máis amplo de IPCEI CIS, no que participan máis de 90 socios indirectos, como grandes, medianas e pequenas empresas, novas empresas e organizacións de investigación situadas noutros cinco Estados membro da UE (Bélxica, Croacia, Eslovenia, Letonia e Luxemburgo).

As axudas públicas a proxectos xestionados por organizacións de investigación non requiren a aprobación da Comisión, xa que non se consideran axudas se cumpren determinadas condicións.

Os socios indirectos que soliciten axudas limitadas poden obter axudas públicas en virtude do Regulamento xeral de exención por categorías, sen que faga falta notificalas á Comisión para a súa aprobación. Os seus proxectos non se consideran parte do PIICE como tal.

No gráfico que figura a continuación preséntase o ecosistema de IPCEI CIS, cos participantes directos e os socios indirectos:

Varios Estados membro (Alemaña, España, Italia e Polonia) incorporaron a súa participación no PIICE aos seus plans de recuperación e resiliencia. Estes Estados membro teñen a posibilidade de financiar os seus proxectos con cargo ao Mecanismo de Recuperación e Resiliencia.

Na versión pública da decisión da Comisión atoparase máis información sobre a cantidade da axuda recibida por cada un dos participantes unha vez que a Comisión resolva cos Estados membro e as terceiras partes as cuestións de confidencialidade.

Antecedentes

A aprobación por parte da Comisión deste PIICE forma parte dos esforzos máis amplos da Comisión por conseguir unha economía europea dixital que sexa máis ecolóxica, segura, resiliente e soberana.

A decisión de hoxe refírese ao sétimo PIICE integrado aprobado conforme as normas sobre axudas estatais da UE. Trátase do cuarto PIICE baseado na Comunicación PIICE de 2021, que establece criterios conforme os cuales varios Estados membro poden soster proxectos transnacionales de importancia estratéxica para a UE, en virtude do artigo 107, apartado 3, letra b), do Tratado de Funcionamento da Unión Europea.

A Comunicación ten como obxectivo animar aos Estados membro para apoiar proxectos moi innovadores que contribúan de forma clara ao crecemento económico, o emprego e á competitividade.

A Comunicación PIICE complementa outras normas sobre axudas estatais como o Regulamento xeral de exención por categorías (RGEC) e o Marco sobre axudas estatais de investigación e desenvolvemento e innovación, que permiten apoiar proxectos innovadores, ao mesmo tempo que garanten que os posibles falseamentos da competencia sexan limitados.

O RGEC permite que os proxectos innovadores relacionados cun PIICE reciban axudas de ata 50 millóns de euros sen necesidade de notificación á Comisión, e que se sigan recoñecendo como parte do ecosistema creado polo PIICE.

A Comunicación PIICE apoia os investimentos en investigación, desenvolvemento e innovación e primeira utilización industrial, a condición de que os proxectos que reciban os fondos sexan moi innovadores e non cubran a produción a gran escala nin as actividades comerciais.

Tamén se esixe unha ampla difusión de novos coñecementos e compromisos indirectos que estendan os beneficios dos proxectos por toda a UE, así como unha avaliación detallada das cuestións relacionadas coa competencia para minimizar calquera falseamento indebido no mercado interior.

Como parte dun esforzo por apoiar un deseño transparente, inclusivo e máis rápido dos PIICE, a Comisión publicou o 17 de maio de 2023 un código de mellores prácticas no sitio web específico sobre os PIICE da DG COMP. O código baséase nos coñecementos, a experiencia e os ensinos que se extraeron das avaliacións das axudas estatais a PIICE anteriores e en curso. O obxectivo deste código é conseguir un deseño e unha avaliación máis transparentes, inclusivos, rápidos e racionalizados dos proxectos PIICE.

Constitúe un manual de mellores prácticas dirixido ás autoridades nacionais, o Estado membro coordinador seleccionado polas autoridades nacionais, as empresas que vaian acollerse a axudas baseadas nas normas dos PIICE e os servizos da Comisión. O código é especialmente útil para os Estados membro con pouca ou ningunha experiencia co instrumento PIICE.

Ademais, a Comisión creou o Foro Europeo Conxunto dos Proxectos Importantes de Interese Común Europeo (FEC-PIICE). O obxectivo do foro é determinar os ámbitos de interese estratéxico da UE para posibles PIICE futuros e facer máis eficaz o procedemento dos PIICE. O FEC-PIICE reúne a expertos dos Estados membro e dos servizos da Comisión, así como a representantes da industria, o mundo académico e outras partes interesadas cando cumpra.

A versión non confidencial da decisión correspondente publicarase cos seguintes números de asunto: SA.102517 (Alemaña), SA.102514 (España), SA.102498 (Francia), SA.102520 (Hungría), SA.102519 (Italia), SA.102516 (Países Baixos) e SA.102527 (Polonia) no Rexistro de Axudas Estatais do sitio web de Competencia da Comisión, unha vez que se resolveron os posibles problemas de confidencialidade.

A lista das novas publicacións de decisións sobre axudas estatais na internet e no Diario Oficial figura nas noticias semanais en liña sobre axudas estatais.

Máis información: Comisión Europea