— Proposta pola Comisión Europea o pasado mes de xuño, a Plataforma de Tecnoloxías Estratéxicas para Europa (STEP) pretende mobilizar investimentos en eidos relacionados coas tecnoloxías críticas.

— Entre as medidas integradas na STEP, destacan os incentivos financeiros para canalizar fondos da política de cohesión. 

Bruxelas, 15 de febreiro de 2024. Os negociadores da Presidencia do Consello e do Parlamento Europeo alcanzaron o día 7 de febreiro un acordo provisional sobre a Plataforma de Tecnoloxías Estratéxicas para Europa (STEP). A plataforma mobilizará investimentos nos ámbitos da tecnoloxía dixital e profunda, a tecnoloxía limpa e a biotecnoloxía, co obxectivo xeneral de reforzar a soberanía e a competitividade a longo prazo da UE en materia de tecnoloxías críticas.

A través dunha combinación de incentivos financeiros e medidas para facilitar o financiamento dos proxectos, a plataforma mobilizará fondos en apoio das tecnoloxías críticas no marco dos programas e fondos existentes da UE, como os fondos da política de cohesión, InvestEU, Horizonte Europa, o Fondo Europeo de Defensa (ao que se asignarán 1 500 millones de euros máis), o Fondo de Innovación e o Mecanismo de Recuperación e Resiliencia.

Durante as negociacións, os colexisladores aclararon o ámbito de aplicación dos investimentos realizados no marco de STEP. Tendo en conta as diferenzas entre os Estados membros, acordaron que o apoio debe chegar a toda a cadea de valor das tecnoloxías críticas, como propón a Comisión, así como aos servizos asociados. Pedíronlle á Comisión que facilite orientacións sobre como se determinará se unha tecnoloxía é crítica para os efectos dos investimentos de STEP.

Utilización dos fondos da política de cohesión

Un elemento importante de STEP son os incentivos financeiros para canalizar os fondos da política de cohesión cara a investimentos en tecnoloxías críticas. Con iso contribuirase a que todos os Estados membros desenvolvan as súas capacidades e a que os investimentos en tecnoloxías críticas realícense en condicións de igualdade en todo o mercado único.

A tal fin, aplicarase unha porcentaxe de cofinanciamento do 100% e unha prefinanciación do 30% en relación coas prioridades de STEP para o período de programación 2021-2027. Tamén será posible investir en grandes empresas.

Ademais, tendo en conta a continua presión orzamentaria á que están sometidos os Estados membros, aplicarase retroactivamente unha porcentaxe de cofinanciamento do 100% aos programas de cohesión do período 2014-2020 no último exercicio contable e o prazo para a presentación de solicitudes de pago prorrogarase doce meses.

Para incentivar a adopción de STEP no marco dos fondos da política de cohesión, os colexisladores tamén deron máis flexibilidade aos Estados membro para alcanzar os obxectivos climáticos no marco do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (30%) e do Fondo de Cohesión (37%), ao permitir que os «proxectos excedentarios» dun fondo póidanse ter en conta a efectos do cumprimento do obxectivo do outro fondo. Ademais, aplicarase un límite máximo do 20% aos investimentos STEP procedentes do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional, a fin de garantir que este fondo siga centrándose nos seus obxectivos orixinais.

Os Estados membro terán a posibilidade de modificar os programas – e, con iso, os acordos de asociación – en 2024 mediante un procedemento acelerado, con vistas a que poidan recibir prefinanciación para os proxectos relacionados coa plataforma este mesmo ano, ademais das modificacións que poderán facer en 2025 dentro do calendario da revisión intermedia.

Seguintes etapas

O acordo provisional debe ser agora referendado polo Consello e o Parlamento antes de a súa revisión xurídico-lingüística e a súa adopción formal por ambas as institucións. Unha vez adoptado, o Regulamento polo que se establece a Plataforma de Tecnoloxías Estratéxicas para Europa publicarase no Diario Oficial da UE e entrará en vigor ao día seguinte da súa publicación.

Os colexisladores da UE pedíronlle á Comisión que facilite, antes de finais de 2025, un informe de avaliación intermedia sobre a aplicación de STEP, que servirá de base para a preparación de novas intervencións en apoio da soberanía e a competitividade futuras en sectores estratéxicos.

Contexto

O 20 de xuño de 2023, a Comisión propuxo a creación dunha Plataforma de Tecnoloxías Estratéxicas para Europa no marco do paquete de propostas relativas á revisión intermedia do marco financeiro plurianual para o período 2021-2027.

O paquete tamén incluía unha proposta para a creación do Mecanismo para Ucraína, sobre a que os colexisladores alcanzaron un acordo provisional esta mesma semana.

Máis información: Consello da UE