— Os eurodeputados aprobaron un acordo entre oito institucións e organismos da UE, un primeiro paso significativo cara ao fomento dunha cultura común de integridade e ética

— Desenvolveranse normas éticas mínimas comúns, e cinco expertos independentes contribuirán aos traballos do organismo e emitirán ditames sobre as declaracións escritas individuais que se soliciten.

Estrasburgo, 24 de abril de 2024. O Parlamento Europeo aprobou a creación dun novo órgano da UE para reforzar a integridade, transparencia e responsabilidade na toma de decisións europea.

O acordo foi alcanzado entre o Parlamento, o Consello, a Comisión, o Tribunal de Xustiza, o Banco Central Europeo, o Tribunal de Contas Europeo, o Comité Económico e Social Europeo e o Comité Europeo das Rexións.

Prevé a creación conxunta dun novo Organismo de Normas Éticas. Este Órgano desenvolverá, actualizará e interpretará normas mínimas comúns de conduta ética, e publicará informes sobre como se reflectiron estas normas nas regras internas de cada signatario.

 As institucións participantes no Órgano estarán representadas por un membro de alto nivel e o cargo de Presidente do Órgano rotará cada ano entre as institucións.

Cinco expertos independentes apoiarán o seu labor e estarán ao dispor das institucións e organismos participantes para calquera consulta sobre declaracións escritas normalizadas, incluídas as declaracións de intereses

Éxito no impulso ás funcións de vixilancia 

O Parlamento estivo representado nas negociacións pola vicepresidenta Katarina Barley (S&D, DE), o presidente da Comisión de Asuntos Constitucionais Salvatore De Meo (PPE, IT) e o relator Daniel Freund (Verdes/ALE, DE).

Melloraron significativamente a proposta da Comisión, cualificada de «insatisfactoria» polos eurodeputados en xullo de 2023, engadindo ás tarefas dos expertos independentes a competencia de examinar casos individuais e emitir recomendacións.

 O acordo foi aprobado pola Conferencia de Presidentes

Só o primeiro paso 

O informe adxunto de Daniel Freund (aprobado con 301 votos a favor, 216 en contra e 23 abstencións) subliña que a decisión final corresponde aos asinantes e que calquera consulta aos expertos independentes sobre un caso individual comeza coa solicitude dun asinante.

Os eurodeputados tamén sinalan que as declaracións de intereses financeiros dos comisarios designados deberían, por regra xeral, someterse ao exame dos expertos independentes.

O Parlamento reitera o seu compromiso de desenvolver no futuro o órgano independente de ética para que sexa capaz de levar a cabo investigacións por iniciativa propia e de emitir recomendacións de sancións.

Un órgano deste tipo debería estar composto por expertos independentes como membros de pleno dereito, e abarcar aos membros das institucións e órganos da UE antes, durante e despois do seu mandato ou servizo, así como ao persoal.

Os eurodeputados lamentan a falta de vontade do Consello para permitir que o órgano cubra polo menos aos representantes a nivel ministerial do Estado membro que ostente a Presidencia do Consello, e achegan argumentos en contra dos razoamentos pertinentes.

O texto inclúe as posicións do Parlamento sobre as disposicións de financiamento, os criterios para o nomeamento consensuado dos expertos, as vías legais existentes para a recompilación de información por parte do Organismo e as modalidades de traballo dos expertos independentes.

Tamén se establece a necesidade de que o Organismo predique co exemplo publicando a información relacionada co seu traballo nun formato de datos abertos lexibles por máquina e accesibles aos cidadáns, protexendo ao mesmo tempo a intimidade das persoas afectadas na medida adecuada, así como a presunción de inocencia.

Por último, os eurodeputados subliñan a necesidade de definir como se determinará o mandato do Vicepresidente (e do membro suplente) que represente ao Parlamento, e de establecer mecanismos de rendición de contas (que deberían incluír á Comisión de Asuntos Constitucionais) para garantir que os eurodeputados teñan voz no desenvolvemento de normas que serán vinculantes para eles.

Próximos pasos

O acordo debe ser asinado por todas as partes antes de entrar en vigor. O acordo revisarase tres anos despois da súa entrada en vigor para mellorar e potenciar o Organismo.

Antecedentes

O Parlamento Europeo leva pedindo dende setembro de 2021 que as institucións da UE conten cun órgano de ética, dotado dunha verdadeira autoridade investigadora e unha estrutura adecuada aos seus fins.

Os eurodeputados reiteraron a petición en decembro de 2022, inmediatamente despois das acusacións de corrupción nas que estaban implicados antigos e actuais eurodeputados e membros do persoal, xunto cunha serie de melloras internas para aumentar a integridade, a transparencia e a rendición de contas.

Máis información: Parlamento Europeo

Texto adoptado (25.04.2024) 

Servizo de Investigación do PE: «Órgano interinstitucional para as normas éticas»