Actualidade

Portada » Actualidade » Novas » Novas propostas para facer dos produtos sostibles a norma

Novas propostas para facer dos produtos sostibles a norma

06/04/2022 | Comisión Europea, Pacto Verde

— Con este paquete de propostas, a Comisión Europea pretende poñer fin ao modelo produtivo de “usar e tirar” que é tan prexudicial para o planeta, a saúde e a economía, co obxectivo de garantir que na UE só se vendan os produtos máis sostibles.

— Estas normas facilitarán aos consumidores aforrar enerxía, reparar e non substituír os produtos rotos, e tomar decisións ambientais intelixentes cando compren novos produtos.

Bruxelas a 6 de abril de 2022. A Comisión presenta un paquete de propostas do Pacto Verde Europeo para facer dos produtos sostibles a norma na UE, fomentar os modelos de negocio circulares e capacitar aos consumidores para a transición ecolóxica. Como se anunciou no Plan de Acción para a Economía Circular, a Comisión propón novas normas para que case todos os bens físicos comercializados na UE sexan máis respectuosos co medio ambiente, adaptados á economía circular e eficientes desde o punto de vista enerxético en todo o seu ciclo de vida, desde a fase de deseño ata o seu uso cotián, reconversión e eliminación.

A Comisión tamén presenta unha nova estratexia para facer que os téxtiles sexan máis duradeiros, reparables, reutilizables e reciclables a fin de loitar contra a moda rápida, o lixo téxtil e a destrución dos produtos téxtiles non vendidos, e velar por que a súa produción leve a cabo respectando plenamente os dereitos laborais.

Unha terceira proposta ten por obxecto estimular o mercado interior dos produtos de construción e confirmar que a normativa vixente contribúa a que a contorna construída cumpra cos obxectivos en materia de sustentabilidade e clima.

Por último, o paquete inclúe unha proposta sobre novas normas para capacitar aos consumidores na transición ecolóxica, de modo que estean mellor informados sobre a sustentabilidade ambiental dos produtos e mellor protexidos fronte ao branqueo ecolóxico.

Con estas propostas, a Comisión presenta as ferramentas para avanzar cara a unha economía verdadeiramente circular na UE, unha economía liberada da dependencia da enerxía e os recursos, máis resiliente fronte ás perturbacións externas e respectuosa coa natureza e a saúde das persoas. As propostas baséanse no éxito das actuais normas de deseño ecolóxico da UE, que supuxeron reducións notables do consumo de enerxía e grandes aforros para os consumidores da Unión. Só en 2021, os requisitos de deseño ecolóxico vixentes permitiron aforrar aos consumidores 120 000 millóns de euros. As normas tamén permitiron reducir nun 10 % o consumo anual de enerxía dos produtos que entran no seu ámbito de aplicación. De aquí a 2030, a nova normativa podería facilitar un aforro de enerxía primaria de 132 millóns de toneladas de equivalente petróleo, o que equivale aproximadamente a 150 000 millóns de metros cúbicos de gas natural, unha cifra case equiparable ás importacións de gas ruso por parte da UE.

1. Facer que os produtos sostibles sexan a norma

1.1. A proposta de Regulamento sobre o deseño ecolóxico dos produtos sostibles

Esta proposta de Regulamento refírese ao deseño de produtos, o cal determina ata o 80 % do impacto ambiental do seu ciclo de vida. Establece novos requisitos para facer que os produtos sexan máis duradeiros, fiables, reutilizables, reparables, máis fáciles de manter, renovar e reciclar, e eficientes no uso da enerxía e os recursos. Ademais, os requisitos de información específicos dos produtos garantirán que os consumidores coñezan o impacto ambiental das súas compras.

Todos os produtos regulados terán pasaportes dixitais de produtos, o que facilitará a súa reparación ou reciclaxe e o seguimento das substancias preocupantes en toda a cadea de subministración. Tamén poderá introducirse a etiquetaxe correspondente. Así mesmo, a proposta comprende medidas para poñer fin á destrución de bens de consumo non vendidos, ampliar a contratación pública ecolóxica e ofrecer incentivos para os produtos.

Esta proposta amplía o actual marco de deseño ecolóxico de dúas maneiras:

En primeiro lugar, aplicarase á gama máis ampla posible de produtos.

En segundo lugar, ampliarase o ámbito de aplicación dos requisitos que deben cumprir os produtos, a través do establecemento de criterios non só en materia de eficiencia enerxética, senón tamén de circularidade, e unha redución global da pegada ambiental e climática dos produtos. Estas accións traduciranse nunha maior independencia desde o punto de vista da enerxía e os recursos e nunha diminución da contaminación.

Tamén reforzará o mercado único, ao evitar leis diverxentes segundo o Estado membro, e brindará oportunidades económicas desde o punto de vista da innovación e a creación de emprego, en particular na remanufacturación, o mantemento, a reciclaxe e a reparación. A proposta establecerá un marco e un proceso a través do cal a Comisión, en estreita cooperación con todos as partes interesadas, establecerá progresivamente requisitos para cada produto ou grupo de produtos.

1.2. O plan de traballo sobre deseño ecolóxico e etiquetaxe enerxética para o período 2022-2024

Xunto coa proposta de Regulamento sobre o deseño ecolóxico dos produtos sostibles, a Comisión tamén adoptou un plan de traballo sobre deseño ecolóxico e etiquetaxe enerxética para o período 2022-2024 que contempla novos produtos relacionados coa enerxía e pon ao día e fixa uns obxectivos máis ambiciosos en relación cos produtos que xa están regulados, como medida transitoria ata a entrada en vigor do novo Regulamento.

Este plan de traballo refírese sobre todo á electrónica de consumo (teléfonos intelixentes, tabletas, paneis solares), que está na orixe do fluxo de residuos que aumenta máis rapidamente.

En paralelo, para soster a utilización de produtos sostibles no mercado da UE, tamén se presentan iniciativas sectoriais específicas que abordan dous grupos de produtos prioritarios con repercusións considerables: o sector téxtil e o sector da construción.

2. A Estratexia da UE sobre os Produtos Téxtiles Sostibles e Circulares

O consumo europeo de produtos téxtiles exerce o cuarto maior impacto no medio ambiente e o cambio climático, despois da alimentación, a vivenda e os transportes. Tamén é o terceiro sector en consumo de auga e uso do chan, e o quinto no referido ás materias primas primarias.

A Estratexia da UE sobre os Produtos Téxtiles Sostibles e Circulares establece obxectivos e medidas concretas para velar por que, de aquí a 2030, os produtos téxtiles comercializados na UE sexan de longa duración e reciclables e estean fabricados na medida do posible con fibras recicladas, sen substancias perigosas e producidos respectando os dereitos sociais e o medio ambiente.

Os consumidores gozarán durante máis tempo duns produtos téxtiles de alta calidade, a moda rápida debería estar pasada de moda e debería haber ampla dispoñibilidade de servizos de reutilización e reparación rendibles. Nun sector téxtil competitivo, resiliente e innovador, os fabricantes deben asumir a responsabilidade dos seus produtos en toda a cadea de valor, mesmo tras converterse en residuos. Deste xeito, o ecosistema téxtil circular prosperará e recibirá o estímulo de capacidades suficientes de reciclaxe innovadora de fibra a fibra, á vez que se reducen ao mínimo a incineración e a eliminación de produtos téxtiles.

Entre as medidas concretas figuran requisitos de deseño ecolóxico para os produtos téxtiles, etiquetas máis claras, un pasaporte dixital de produtos e un réxime ampliado obrigatorio da UE de responsabilidade dos produtores. Tamén se prevén medidas para loitar contra a liberación involuntaria de microplásticos dos produtos téxtiles, garantir a exactitude das afirmacións ecolóxicas e fomentar os modelos de negocio circulares, incluídos os servizos de reutilización e reparación.

Para combater a moda rápida, a Estratexia tamén pide ás empresas que reduzan o número de coleccións ao ano, asuman a súa responsabilidade e actúen para minimizar a súa pegada de carbono e ambiental, e aos Estados membros que adopten medidas fiscais que favorezan ao sector da reutilización e a reparación. A Comisión promoverá o cambio tamén mediante actividades de concienciación.

A Estratexia tamén ten por obxecto prestar apoio ao ecosistema do sector téxtil e acompañalo ao longo do seu proceso transformador. En consecuencia, a Comisión inicia a creación conxunta dunha senda de transición para ese ecosistema. Trátase dunha ferramenta de colaboración esencial para axudalo a recuperarse dos efectos negativos da pandemia de COVID-19, que afectou ás empresas no seu funcionamento cotián durante os dous últimos anos. Tamén reforzará as súas capacidades para aguantar tanto unha feroz competencia mundial como futuras crises para a súa supervivencia a longo prazo.

Anímase a todos os axentes a participar activamente no proceso de creación conxunta a través dos seus compromisos en materia de circularidade e modelos de negocio circulares, medidas dirixidas a reforzar a competitividade sostible, a dixitalización e a resiliencia, e a determinación dos investimentos específicos necesarios para a dobre transición.

3. A revisión do Regulamento sobre os produtos de construción

O sector da construción representa case o 10 % do valor engadido da UE e emprega a uns 25 millóns de persoas en máis de 5 millóns de empresas. O sector dos produtos de construción conta con 430 000 empresas na UE, cun volume de negocios de 800 000 millóns de euros. Trátase principalmente de pequenas e medianas empresas. Estas constitúen un activo económico e social clave para as comunidades locais das rexións e cidades europeas.

Os edificios representan ao redor do 50 % da extracción e o consumo de recursos e máis do 30 % do total de residuos da UE xerados ao ano. Ademais, os edificios suman o 40 % do consumo de enerxía da UE e do 36 % das emisións de gases de efecto invernadoiro relacionadas coa enerxía.

A revisión do Regulamento sobre os produtos de construción reforzará e modernizará as normas vixentes desde 2011. Creará unha normativa harmonizada sobre a avaliación e notificación do rendemento ambiental e climático dos produtos de construción. Uns novos requisitos dos produtos garantirán que o deseño e a fabricación dos produtos de construción baséense nas técnicas máis avanzadas para que sexan máis duradeiros, reparables, reciclables e máis fáciles de volver fabricar.

Tamén facilitará aos organismos de normalización o seu labor de creación de normas europeas comúns. Xunto co reforzo das capacidades de vixilancia do mercado e unhas normas máis claras para os axentes económicos en toda a cadea de subministración, isto contribuirá a eliminar os obstáculos á libre circulación no mercado interior.

Por último, o Regulamento revisado ofrecerá solucións dixitais para reducir as cargas administrativas, especialmente para as pemes, incluída unha base de datos de produtos de construción e un pasaporte dixital de produtos.

4. A actualización das normas da UE en materia de protección dos consumidores a fin de capacitalos para a transición ecolóxica

Neste eido, a Comisión pretende modificar a Directiva sobre os dereitos dos consumidores e a Directiva sobre as prácticas comerciais desleais. Deste xeito, as normas actualizadas garantirán que os consumidores poidan tomar decisións informadas e respectuosas co medio ambiente cando compren produtos novos.

Os consumidores terán dereito a saber durante canto tempo está previsto que dure un produto e, no seu caso, como pode repararse. Ademais, as normas reforzarán a protección dos consumidores fronte a declaracións ambientais pouco fiables ou falsas, xa que se prohibirá o «branqueo ecolóxico» e as prácticas que lles inducen a erro sobre a durabilidade dos produtos.

Fonte: Comisión Europea

Máis información: