—As medidas de ecoloxización propostas pola Comisión buscan que o transporte de mercadorías europeo sexa máis eficiente e sostible.

—O obxectivo é axudar ao sector a contribuír ao obxectivo do Pacto Verde Europeo de redución das emisións procedentes do transporte nun 90 % para 2050, permitindo ao mesmo tempo que o mercado único siga crecendo.

Estrasburgo, 11 de xullo de 2023. A Comisión propuxo medidas para que o transporte de mercadorías sexa máis eficiente e sostible, mellorando a xestión das infraestruturas ferroviarias, ofrecendo maiores incentivos aos camións de baixas emisións e proporcionando información máis precisa sobre as emisións de gases de efecto invernadoiro procedentes do transporte de mercadorías.

Un uso máis eficiente da capacidade ferroviaria

Construír vías férreas resulta caro e, na UE, están cada vez máis conxestionadas. O Regulamento proposto optimizará o seu uso, mellorará a coordinación transfronteiriza, aumentará a puntualidade e a fiabilidade e, en última instancia, atraerá a máis empresas de transporte de mercadorías ao sector do ferrocarril.

As normas vixentes en materia de xestión da capacidade adóptanse cada ano, a nivel nacional e de maneira manual. Esto dificulta o tráfico transfronteirizo (arredor do 50 % do transporte ferroviario de mercadorías cruza algunha fronteira), debido a que a formulación fragmentada provoca atrasos nas fronteiras. Esto, á súa vez, obstaculiza o funcionamento do mercado único. Tamén son frecuentes os atrasos debidos á conxestión causada por unha mala coordinación dos labores de mantemento.

A nova proposta de Regulamento sobre a utilización da capacidade das infraestruturas ferroviarias no espazo ferroviario europeo único baséase no proxecto de remodelación dos horarios impulsado pola industria. O obxectivo é responder mellor ás diferentes necesidades do sector ferroviario: estabilidade de horarios e antelación na compra dos billetes, no caso dos servizos de transporte de pasaxeiros, e uns traxectos de tren flexibles adaptados ás cadeas de subministración «xusto a tempo», no caso dos expedidores de mercadorías.

Conforme se vaia utilizando mellor a capacidade da rede, os viaxeiros beneficiaranse de máis servizos ferroviarios, o que repercutirá positivamente nos servizos transfronteirizos ao permitir conexións máis frecuentes e reservas de billetes con maior antelación, entre outras cousas.

Novos incentivos para o uso de camións de baixas emisións

Na UE, máis do 50 % das mercadorías transpórtanse por estrada (cifras de 2020), polo que este transporte supón unha parte considerable das emisións de gases de efecto invernadoiro. A actual Directiva sobre pesos e dimensións establece o peso, a lonxitude, a anchura e a altura máximos dos vehículos pesados.

A proposta de hoxe revisa esas normas para autorizar un peso maior para os vehículos que utilizan tecnoloxías de emisión cero, pois estas tenden a aumentar o peso dos vehículos. Isto incentivará a adopción de vehículos e tecnoloxías máis limpos. Conforme a tecnoloxía se desenvolva e os sistemas de propulsión de emisión cero vólvanse máis lixeiros, grazas tamén ao uso de dispositivos e cabinas aerodinámicos, os vehículos máis limpos beneficiaranse dunha carga útil adicional respecto dos camións convencionais.

Tamén se fomentará a adopción de cabinas máis aerodinámicas e doutros dispositivos de aforro de enerxía, que non só mellorarán a comodidade e a seguridade dos condutores, senón que tamén aumentarán a eficiencia dos grupos motopropulsores de emisión cero, é dicir, do mecanismo que transmite a potencia dende o motor para mover o vehículo.

A proposta tamén achegará claridade sobre o uso, no tráfico transfronteirizo e en determinadas condicións, de vehículos máis pesados e máis longos, que actualmente están permitidos nalgúns Estados membros. Entre outras cousas, aclararase que os Estados membros que permiten os sistemas modulares europeos nos seus territorios tamén poderán utilizalos en operacións internacionais entre Estados membros veciños, sen necesidade de que exista un acordo bilateral e sen a restrición de cruzar unha única fronteira. Esto permitirá transportar a mesma cantidade de carga en menos viaxes.

Para fomentar o transporte intermodal, no que as mercadorías se transportan utilizando dous ou máis modos de transporte pero cunha unidade de carga estándar (por exemplo, un remolque para contedores), permitirase que os camións, remolques e semirremolques leven máis peso. A altura adicional tamén facilitará que vehículos estándar poidan transportar contedores de gran capacidade.

CountEmissionsEU: comparación das pegadas de carbono 

A Comisión propón unha metodoloxía común para que as empresas poidan calcular as súas emisións de gases de efecto invernadoiro no caso de que decidan publicar esta información ou se se lles pide que a compartan por razóns contractuais. A metodoloxía proposta baséase na norma ISO/CEN recentemente adoptada para a cuantificación e notificación das emisións de gases de efecto invernadoiro derivadas do funcionamento das cadeas de transporte de pasaxeiros e mercadorías. Contar cuns datos fiables sobre as emisións «de porta a porta» permitirá que os operadores poidan comparar os seus servizos e que os consumidores poidan elixir con coñecemento de causa entre distintas opcións de transporte e entrega.

Próximas etapas

As propostas serán examinadas agora polo Parlamento Europeo e o Consello, seguindo o procedemento lexislativo ordinario.

Contexto

O transporte de mercadorías é a columna vertebral do mercado único da UE: permite que os supermercados, as fábricas e as farmacias teñan existencias e que as empresas europeas poidan vender os seus produtos en todo o continente e fóra del. En 2020, o sector do transporte de mercadorías da UE contaba con arredor de 6 millóns de traballadores.

Con todo, tamén supón máis do 30 % das emisións de CO2 procedentes do transporte. A menos que se adopten medidas de descarbonización, é probable que as emisións aumenten a medida que a economía da UE creza: espérase que o transporte de mercadorías aumente arredor dun 25 % de aquí a 2030 e un 50 % de aquí a 2050.

O paquete de propostas presentado forma parte dun esforzo máis amplo para facer que a mobilidade e o transporte sexan máis sostibles. Dá continuidade a compoñentes clave do paquete de medidas «Obxectivo 55», como son o obxectivo en materia de puntos de recarga e reposición ou o do despregamento de combustibles sostibles na aviación e o transporte marítimo.

Para completar as propostas de hoxe, a Comisión ten previsto revisar a Directiva de transporte combinado a finais deste mes. A Comisión estudará a posibilidade de incluír unha serie de medidas regulamentarias, operativas e económicas para aumentar a competitividade do transporte intermodal.

O paquete de hoxe tamén complementa a proposta da Comisión de actualizar a súa política da rede transeuropea de transporte (RTE-T) mediante incentivos e requisitos para o desenvolvemento de infraestruturas e mediante unha mellor integración dos diferentes modos de transporte nun sistema de transporte multimodal. As tecnoloxías dixitais tamén están a contribuír a aumentar a eficiencia: en particular, o Sistema Europeo de Xestión do Tráfico Ferroviario e o axuste automático dixital, no caso do ferrocarril, o Regulamento sobre información electrónica relativa ao transporte de mercadorías e a contorna europea do “portelo único marítimo”.

A «Ecoloxización do transporte de mercadorías» é a iniciativa emblemática 4 da Estratexia de Mobilidade Sostible e Intelixente. A Estratexia é unha folla de ruta para reducir as emisións procedentes do transporte nun 90 % para 2050, tal como esixe o Pacto Verde Europeo. Moitos dos fitos da Estratexia amosan que o transporte de mercadorías debe volverse máis ecolóxico, por exemplo duplicando o tráfico ferroviario de mercadorías de aquí a 2050, garantindo que os vehículos pesados novos sexan de emisión cero para esa mesma data, e dispoñendo de buques oceánicos de emisión cero listos para comercializarse en 2030.

Máis información:

Comisión Europea

Preguntas e respostas: capacidade ferroviaria

Preguntas e respostas: peso e dimensións

Preguntas e respostas: CountEmissionsEU