— A Comisión adopta unha proposta para que o ano 2023 sexa o Ano Europeo da Formación.

— O Ano Europeo da Formación estará centrado no desenvolvemento de capacidades adaptadas á transición ecolóxica e dixital.

Bruxelas, 21 de outubro de 2022. Por mor do anuncio realizado pola presidenta Ursula von der Leyen no seu discurso sobre o estado da Unión de 2022, a Comisión adoptou a súa proposta para que 2023 sexa o Ano Europeo das Capacidades.

A dobre transición ecolóxica e dixital está a crear novas oportunidades para as persoas e a economía da UE. Dispoñer das capacidades adecuadas permite ás persoas atravesar con éxito os cambios no mercado laboral e participar plenamente na sociedade e a democracia. Isto garantirá que ninguén quede atrás e que a recuperación económica, así como a dobre transición ecolóxica e dixital, sexa socialmente xusta e equitativa. Unha man de obra coas capacidades que se demandan tamén contribúe ao crecemento sostible, conduce a unha maior innovación e mellora a competitividade das empresas.

Con todo, actualmente máis de tres cuartas partes das empresas da UE sinalan que teñen dificultades para atopar traballadores coas capacidades necesarias, e as últimas cifras de Eurostat indican que só o 37 % dos adultos reciben formación de forma periódica. O Índice da Economía e a Sociedade Dixitais mostra que 4 de cada 10 adultos e 1 persoa de cada 3 que traballa en Europa carecen de competencias dixitais básicas. Ademais, xa en 2021 houbo escaseza en 28 ocupacións, desde a construción e a asistencia sanitaria ata a enxeñería e as tecnoloxías da información, o que mostra unha demanda crecente de traballadores tanto altamente cualificados como pouco cualificados. Tamén hai unha baixa representación feminina en profesións e estudos relacionados coa tecnoloxía, xa que só 1 de cada 6 especialistas en TI e 1 de cada 3 licenciados en ciencias, tecnoloxías, enxeñerías e matemáticas (CTIM) son mulleres.

A dobre transición ecolóxica e dixital está a crear novas oportunidades para as persoas e a economía da UE. Dispoñer das capacidades adecuadas permite ás persoas atravesar con éxito os cambios no mercado laboral e participar plenamente na sociedade e a democracia.

Para fomentar a aprendizaxe permanente, os Estados membros apoiaron os obxectivos sociais da Estratexia Europa 2030 de que polo menos o 60 % dos adultos participen en actividades de formación cada ano, presentando xa a súa contribución nacional á consecución deste obxectivo. Isto tamén é importante para alcanzar o obxectivo dunha taxa de emprego de polo menos o 78 % de aquí a 2030. O Compás Dixital 2030 establece o obxectivo da UE de que, de aquí a 2030, polo menos o 80 % de todos os adultos teñan polo menos capacidades dixitais básicas, e que haxa 20 millóns de especialistas en TIC empregados na UE, á vez que se debe animar a máis mulleres a ocupar estes postos de traballo.

O Ano Europeo das Capacidades: impulsar a competitividade, a participación e o talento

Co Ano Europeo das Capacidades, en cooperación co Parlamento Europeo, os Estados membros, os interlocutores sociais, os servizos de emprego públicos e privados, as cámaras de comercio e industria, os provedores de educación e formación, e os traballadores e as empresas, a Comisión propón dar un novo impulso á aprendizaxe permanente:

• Promovendo un investimento maior, máis eficaz e inclusiva en formación e mellora das capacidades para aproveitar todo o potencial da man de obra europea, e axudar ás persoas para cambiar de emprego.
• Garantindo que as capacidades sexan adecuadas para as necesidades do mercado laboral, cooperando tamén cos interlocutores sociais e as empresas.
• Adecuando as aspiracións e capacidades das persoas ás oportunidades no mercado laboral, especialmente para a transición ecolóxica e dixital e a recuperación económica. Prestarase especial atención á activación de máis persoas para o mercado laboral, en particular as mulleres e os mozos, especialmente os que nin estudan, nin traballan, nin reciben formación.
• Atraendo a persoas de terceiros países coas capacidades que necesita a UE, en particular reforzando as oportunidades de aprendizaxe e a mobilidade e facilitando o recoñecemento das cualificacións.

Para alcanzar estes obxectivos, a Comisión promoverá oportunidades de mellora das capacidades e reciclaxe profesional, por exemplo resaltando as iniciativas da UE na materia, incluídas as posibilidades de financiamento da UE, para apoiar a súa adopción, aplicación e execución sobre o terreo. Tamén se organizarán campañas de sensibilización en toda a UE para apoiar a aprendizaxe mutua dos socios na mellora das capacidades e a reciclaxe profesional. O Ano proposto tamén ten por obxecto axudar a seguir desenvolvendo ferramentas de información sobre capacidades e promover ferramentas e instrumentos para aumentar a transparencia e facilitar o recoñecemento das cualificacións, incluídas as outorgadas fóra da UE.

Para garantir a coordinación das actividades a nivel nacional, a Comisión pide aos Estados membros que designen a unha persoa responsable da coordinación nacional para o Ano Europeo das Capacidades.

Iniciativas da UE para apoiar o desenvolvemento de capacidades

Para o Ano Europeo das Capacidades, podemos aproveitar as numerosas iniciativas da UE xa en curso para apoiar as capacidades e aumentar a súa aceptación, entre elas:

• A Axenda de Capacidades Europea é o marco para a cooperación en materia de políticas de capacidades da UE, e seguirá axudando ás persoas e as empresas para desenvolver máis e mellores capacidades e a aplicalas.
• Como parte da Axenda de Capacidades, no marco do Pacto polas Capacidades, ata a data máis de 700 organizacións asinárona e creáronse 12 asociacións a gran escala en sectores estratéxicos con compromisos para axudar a mellorar as capacidades de ata 6 millóns de persoas.
• O diálogo estruturado cos Estados membros sobre educación e capacidades dixitais.
• A Comisión tamén propuxo novas iniciativas para abordar a escaseza de capacidades na UE e mellorar a cooperación en materia de migración. A posta en marcha dunha reserva de talentos da UE e de asociacións en materia de talentos con socios seleccionados de terceiros países axudará a adecuar as capacidades dos candidatos para traballar en Europa ás necesidades do mercado laboral. Trátase dunha obxectivo clave no marco do Novo Pacto sobre Migración e Asilo.
• A Nova Axenda Europea de Innovación, adoptada en xullo, propón unha iniciativa emblemática e un conxunto de accións para crear as condicións adecuadas para os nosos talentos.
• A estratexia europea para as universidades, adoptada en xaneiro, propón unha serie de 50 accións que son fundamentais para desenvolver capacidades de alto nivel e con perspectivas de futuro para unha ampla gama de alumnos, incluídos os estudantes de formación continua, para que se convertan en pensadores creativos e críticos, solucionadores de problemas e cidadáns activos e responsables.
• A Plataforma Europea de Capacidades e Emprego Dixitais é unha iniciativa posta en marcha no marco do Mecanismo «Conectar Europa». Ofrece información e recursos sobre capacidades dixitais, tales como unha ferramenta de autoavaliación das capacidades dixitais, así como oportunidades de formación e financiamento.
• A Coalición polas Capacidades e os Empregos Dixitais da UE aborda o déficit de capacidades dixitais reunindo aos Estados membros, os interlocutores sociais, as empresas, as organizacións sen ánimo de lucro e os provedores de educación para sensibilizar e animar ás organizacións para adoptar diferentes medidas para fomentar a formación en capacidades dixitais, por exemplo asumindo o compromiso de impulsar as capacidades dixitais.

Financiamento e asistencia da UE para investir en capacidades

Os Estados membros contan con mecanismos de apoio financeiro e técnico significativo da UE para apoiar o seu investimento na mellora das capacidades e a reciclaxe profesional, en particular:

• O Fondo Social Europeo Plus (FSE+), cun orzamento de máis de 99 000 millóns EUR para o período 2021-2027, é o principal instrumento da UE para investir nas persoas.
• O Mecanismo de Recuperación e Resiliencia pode apoiar as reformas e investimentos dos Estados membros, tamén no ámbito das capacidades e o emprego. Nos plans nacionais de recuperación e resiliencia aprobados pola Comisión e o Consello ata a data, ao redor do 20 % do gasto social dedícase ao emprego e as capacidades.
• Os 580 millóns EUR do programa Europa Dixital para o desenvolvemento de capacidades dixitais avanzadas. Proporciona financiamento estratéxico e, entre outras cousas, apoia o desenvolvemento dunha reserva de talento cualificado de expertos dixitais, mellorando ao mesmo tempo a cooperación entre os Estados membros da UE e as partes interesadas en capacidades e empregos dixitais.
• Horizonte Europa presta apoio ás capacidades dos investigadores, os emprendedores e os innovadores, en particular a través das súas accións Marie Skłodowska-Curie, o Consello Europeo de Innovación e o Instituto Europeo de Tecnoloxía.
• Erasmus+, dotado cun orzamento de 26 200 millóns EUR, apoia, entre outras cousas, o desenvolvemento persoal e profesional dos estudantes, o persoal e as institucións de educación e formación profesionais mediante o financiamento de actividades de mobilidade e asociacións para a cooperación en toda Europa. Tamén financia universidades europeas que están a ser pioneiras no desenvolvemento de microcredenciales para a formación, a mellora das capacidades e a reciclaxe profesional.

Outros programas que poden apoiar o desenvolvemento de capacidades son: o Programa InvestEU, o Fondo Europeo de Adaptación á Globalización para Traballadores Despedidos, o Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional, o Fondo de Transición Xusta, o Corpo Europeo de Solidariedade, o Programa de Medio Ambiente e Acción polo Clima, o Instrumento de Apoio Técnico, e o Instrumento de Veciñanza, Cooperación ao Desenvolvemento e Cooperación Internacional.

Contexto

No seu discurso sobre o estado da Unión de 2022, a presidenta Von der Leyen propuxo que 2023 fose o Ano Europeo das Capacidades para reforzar a nosa competitividade, centrar mellor nosas investimentos, cooperar coas empresas e facer corresponder estas necesidades coas aspiracións das persoas, así como atraer talentos ao noso continente. A proposta de Ano Europeo das Capacidades tamén figura na carta de intencións do Estado da Unión como iniciativa para 2023.

Máis información: Comisión Europea